Soma’da 13 Mayıs 2014’te meydana gelen, cumhuriyet tarihinin en büyük maden faciası olarak kayıtlara geçen olayın üçüncü yılında, şehitleri anmak için Manisa Valiliği, Büyükşehir Belediyesi, Soma Kaymakamlığı ve İlçe Belediyesince programlar düzenlenecek.
Faciada şehit olan 39 madencinin kabrinin bulunduğu Madenciler Şehitliği ziyaret edilecek. Şehitlikte ve ilçedeki camilerde dualar okunacak. Şehitler, mevlit ve hatimlerle de anılacak.
Soma Müftülüğü tarafından da “Maden Şehitleri Anma Programı” gerçekleştirilecek.
Kurtarma çalışmaları 96 saat sürdü
Soma Holding’e bağlı Soma Kömürler İşletmeleri AŞ tarafından işletilen maden ocağında 13 Mayıs 2014’te saat 15.00 sıralarında yangın çıktı.
Yangın nedeniyle 420 metre derinlikteki, 3,5 kilometre uzunluğundaki galeriler dumanla doldu, bu sırada madendeki işçiler mahsur kaldı.
Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) koordinasyonunda, Türkiye Kömür İşletmelerine bağlı tahliye ekipleri, çevre maden ocaklarından gelen işçiler ile 112 Acil Servis ve Ulusal Medikal Kurtarma Ekiplerinin katılımıyla başlatılan kurtarma çalışması 96 saat sürdü.
Facianın yaşandığı gün maden sahasına gelen eski Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın yönettiği çalışmalar sonucu, 162 işçi kurtarıldı, 486 işçi yaralandı. Cansız bedenine ulaşılan 301 madencinin ailesine acı haber verilirken, 432 çocuk yetim kaldı.
Dünya madencilik tarihinin de en büyük kazalarından biri olan Soma’daki facia, tüm ülkeyi yasa boğdu.
Soma için 3 gün milli yas ilan edilirken, tüm camilerde sela okundu, cuma namazının ardından şehitler için dualar edildi.
Maden şehitlerinin acısını bir nebze de olsa hafifletmek için devlet-millet seferberliğiyle çeşitli yardım kampanyaları düzenlendi. Dünyanın dört bir tarafındaki Türkler de şehit yakınları için çeşitli yardımlarda bulundu.
AFAD’ın koordinasyonunda düzenlenen yardım kampanyasında 50 milyon lira toplandı, her ailenin hesabına yaklaşık 160 bin lira yatırıldı. Ailelere, maddi sıkıntılarla karşılaşmamaları için ilk etapta, yaşamını yitiren madencilerin aldığı aylık kadar emekli maaşı bağlandı.
Prim eksikliği nedeniyle emekliliği hak etmeyen 70 madenci için de torba yasa hazırlandı. Borçları devlet tarafından karşılanan bu ailelere de maaş olanağı verildi.
Birçok kurumun yetkilileri ve hayırseverler, mağdurlara ayni ve nakdi yardımda bulunmak için seferber oldu. Madenci aileleri için her biri 301 konutluk iki inşaat projesi, teslim aşamasına geldi.
Bazı hayırseverler de her biri şehit emaneti sayılan çocuklara eğitim bursu verdi. Kimi firmalar, üniversite bitene kadar çocukların tüm eğitim masraflarını üstlendi. Yine madenci çocuklarına, üniversite sonrası bünyelerinde iş taahhüdünde bulunan şirketler oldu.
Ayrıca binlerce madenci yakınına, Türkiye’nin dört bir yanından gönüllü psikologların görev yaptığı Psikososyal Destek Merkezince destek verildi.
Ev kadınından fabrika sahibine, ilkokul öğrencisinden ülkenin bir başka madeninde çalışan işçisine kadar milyonlarca kişi, facianın izlerini silmeye gönüllü oldu.
Olayın ardından Soma Kömür İşletmeleri AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Genel Müdürü Ramazan Doğru, İşletme Müdürü Akın Çelik, Teknik Müdür İsmail Adalı, Teknik Nezaretçi Ertan Ersoy ve Emniyet Teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik tutuklandı.
Kamuoyunda “Maden Faciası Davası” olarak bilinen davanın ilk duruşması, 13 Nisan 2015’te Akhisar’da başladı.
Akhisar Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma sonucu açılan davada, tutuklu 6 sanık ile tutuksuz yargılanan vardiya amirlerinin “olası kasıtla öldürme” suçundan 301 kez 20 yıldan 25 yıla, “neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama” suçundan da 162 kez 2 yıldan 6 yıla kadar hapisle cezalandırılmaları isteniyor.
Tutuksuz 38 sanık hakkında ise “taksirle birden fazla kişinin ölümüyle birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma” suçundan 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası istenirken, bunlardan 25’i hakkında da bu suçları “bilinçli taksirle” işledikleri iddiasıyla, aynı aralıktaki cezanın üçte birden yarısına kadar artırılarak uygulanması talep ediliyor.
Soma Belediye Başkanı Hasan Ergene, maden faciasının acısını tüm Türkiye’nin hissettiğini, bu süreçte resmi kurumların ve hayırseverlerin verdiği desteğe de müteşekkir olduklarını söyledi.
İlçeye, maden işçiliği yapmak üzere ülkenin her bölgesinden vatandaşların geldiğini belirten Ergene, şunları kaydetti:
“Bergama ya da Akhisar gibi yakın ilçelerden, bu ilçelerin köylerinden çalışmak için gelenler vardı, servisle gelip gidiyorlardı. Bir de Zonguldak’tan, Kütahya’dan, başka illerden iş için Soma’ya taşınanlar vardı. Faciada yakınlarını kaybedince Soma ile bağı kalmayanlar memleketlerine döndü. Aynı desteklerden istifade ediyorlar. Yakınlarını kaybeden ailelerden 70’i, Soma merkez ve kırsal mahallelerde yaşamaya devam ediyor. Diğerleri döndü. Belki de bu acı onlara ağır geldi.”